نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

10.22080/jpir.2019.16505.1083

چکیده

با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 نگاه تازه ای به مسئله کردها در ترکیه شکل گرفت. در مدت زمامداری این حزب تا سال 2014 روند رسیدن به یک صلح نهایی با کردها در مسیری دنبال می‌شد که بسیار امیدوارکننده بود؛ اما از این سال به بعد به یکباره جریان صلح و حل مسئله کردها روندی معکوس به خود گرفت و ناآرامی در بسیاری از مناطق کردنشین را به همراه آورد. سوال اصلی پژوهش این است که علل تغییر رفتار حزب عدالت و توسعه نسبت به کردها پس از سال 2014 چه بود؟ فرضیه پژوهش بر افزایش قدرت اردوغان و سوق یافتن وی به سمت اقتدارگرایی تاکید دارد. برای انجام این پژوهش از نظریه جیمز روزنا و روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد اگرچه اقتدارگرایی اردوغان پس از سال 2014 و راه یابی حزب دموکراتیک خلق‌ها به پارلمان این کشور در بوجود آمدن این وضعیت نقش برجسته‌ای داشته است اما نمی‌توان نقش عوامل خارجی در این باره را نادیده گرفت. ظهور داعش و قدرت گرفتن کردهای سوریه در بخش های شمالی این کشور و ناامیدی از روند پیوستن به اتحادیه اروپا ازجمله عوامل مهم خارجی در این خصوص می باشند. لذا طبق نظریه پیوستگی جیمز روزنا دو متغیر فرد و نظام بین الملل بیشترین تاثیر را بر رفتار دولت ترکیه نسبت به کردها گذاشته است.

کلیدواژه‌ها

احمدی، حمید و حاتم آبادی فراهانی، فاطمه (1390)، «سیاست داخلی و خارجی ترکیه از دیدگاه حزب عدالت و توسعه»، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره 15، صص 42 – 11.
امیدی، علی و رضایی، فاطمه (1390)، «عثمانی­گرایی جدید در سیاست خارجی ترکیه: شاخص­ها و پیامدهای آن در خاورمیانه»، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره سوم، صص267 – 231.
باقری دولت آبادی، علی و نوروزی نژاد، جعفر (1392)، «ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻠﻞ دﮔﺮدﻳﺴﻲ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس رﻫﻴﺎﻓﺖ ﺳﺎزه­اﻧﮕﺎری»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻬﺎن اﺳﻼم، سال دوم شماره نهم، صص 137-  105.
بخشایشی اردستانی، احمد (1379)، اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، چاپ دوم، تهران: آوای نور.
بشیریه، حسین (1385)، جامعه شناسی سیاسی، چاپ دوازدهم، تهران: نشرنی
بنی­ هاشمی، میرقاسم (1391)، «سیاست خارجی نوین ترکیه و موقعیت منطقه­ای جمهوری اسلامی»، پژوهشنامه دفاع مقدس، سال اول، شماره 4، صص 187-159.
جهانگیری، سعید و گروسی، ناصر (1397)، «بررسی و مقایسه سیاست خارجی ایران و ترکیه در مورد تحولات سوریه (ابعاد و رویکردها)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 2، شماره 7، زمستان، صص 31-47.
چنگی زاده، غلامعلی و آثارتمر، محمد(1388)، «تحرکات قومی کردها و امنیت ملی ترکیه»، فصلنامه بین­المللی روابط خارجی، سال اول، شماره دوم، صص218 – 185.
حافظ‌نیا، محمدرضا؛ ریباز قربانی نژاد و زهرا احمدی پور (1388)، «تحلیل تطبیقی الگوی خودگردانی کردستان عراق با الگوهای خودمختاری و فدرالیسم»، فصلنامه برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره 14، شماره 2، صص 195-216.
دوئرتی، جیمز؛ فالتزگراف، رابرت (1390)، نظریه­های متعارض در روابط­ بین­الملل، ترجمه وحید بزرگی و علیرضا طیب، تهران: نشر قومس.
دهشیری، محمدرضا و جعفری فر، احسان (1397)، «مخالفت حزب آزادی اتریش با کشور ترکیه (2016 -2008)»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 2، شماره 6، پاییز، صص 79-98.
ذولفقاری، مهدی و دشتی، فرزانه (1397). «مؤلفه‌ها و ظرفیت‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در دیپلماسی فرهنگی»، دو فصلنامه مطالعات قدرت نرم، دوره 8، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 127-154.
سیف زاده، سید حسین(1384)، مبانی و مدلهای تصمیم گیری در سیاست خارجی، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
طباطبایی، سیدمحمد و فضلی خانی، اکرم (1393)، «سیاست خارجی ترکیه در قبال بیداری اسلامی در جهان عرب»، پژوهشنامه روابط بین الملل، دوره  7، شماره  25، صص 185- 225.
قربانی گلشن آبادی، محمد ؛ محمدی، منوچهر (1396). «مولفه های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه»، فصلنامه پژوهش های انقلاب اسلامی، دوره 6، شماره 22، پاییز.
محرابی، علیرضا و غم پور، احمد (1389)، «عوامل موثر بر واگرایی کردها و بحران در کردستان ترکیه»، فصلنامه ژئوپولتیک، سال هفتم، شماره دوم، صص 213 – 183.
محمدخانی، علیرضا و حسنلو، رسول (1396)، «جایگاه ترکیه در سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دو دوره اردوغان قبل و بعد کودتا»، فصلنامه راهبرد سیاسی، دوره 1، شماره 1، تابستان، صص 47-79.
مطلبی، مسعود و زمانی، محسن (1392)، «روﻧﺪ ﺗﺜﺒﻴﺖ و ﺗﺤﻜﻴﻢ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ در ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺣﺰب اﺳﻼم ﺗﻮﺳﻌﻪ»، جامعه شناسی جهان اسلام، سال دوم، شماره اول، صص 164 – .137
موثقی گیلانی، سید احمد و نیری، هومن (1390)، «اسلام  میانه رو و دموکراسی در ترکیه»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین­المللی، شماره پنجم، صص 63- 33.
والتس، کنث (1394)، نظریه سیاست بین الملل، ترجمه روح الله طالبی آرانی، تهران: مخاطب.
Bozarslan, Mahmut (2017), "Did Kurds determine Outcome of Turkey's referendum?", Almonitor Agency, Available at:http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2017/04/turkey-referendum-did-kurds-decide-outcome.html
BPC (2016), ''Authoritarianism and Escalation: Preparing for the Worst in Turkey’s Resurgent Kurdish Conflict, Bipartisan Policy Center, Available at: https://bipartisanpolicy.org/report/turkey-kurdish-conflict/
Celep, Ödül (2014), “Can the Kurdish Left Contribute to the Turkey’s Democratization?”, Insight Turkey, Vol. 16, Issue.3, pp. 165-180.
Commission of The European Communities (2004), "Issues Arising from Turkeys Membership Persrective", Brussels, Commission of The European Communities, Available at:
https://ec.europa.eu/neighbourhoodenlargement/sites/near/files/archives/pdf/key_documents/2004/issues_paper_en.pdf
Cook, Steven A. (2016), "How Erdogan Made Turkey Authoritarian Again", The Atlantic Councile,
Efegil, Ertan (2011), "Analysis of the AKP Government’s Policy toward the Kurdish Issue", Turkish Studies, Vol. 12, No. 1, pp.27–40.
Eufert, Günter (2016), "Erdoğan’s New Turkey", StiftungWissenschaft undPolitik German Institute for International and Security Affairs, Available at:
Gunter, Michael M. (2014), “The Turkish-Kurdish Peace Process Stalled in Neutral”, Insight Turkey, Vol. 16, No. 1, pp. 19-26.
Hatem, Robert and Dohrmann, Mark (2013), “Turkey’s Fix for the “Kurdish Problem Ankara's Challenges”, Middle East Forum, Available at: https://www.meforum.org/3667/turkey-kurdish-problem.
International Commission of Jurists (2016), "Turkey: The Judicial System in Peril —A briefing paper", The International Court of Justice, Available at: https://www.icj.org/wp-content/uploads/2016/07/Turkey-Judiciary-in-Peril-Publications-Reports-Fact-Findings-Mission-Reports-2016-ENG.pdf
Isik, Ebubekir (2016), "The EU-Turkey Refugee Deal and the Kurdish Issue", Aljazeera Agency, Available at: http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2016/03/eu-turkey-refugee-deal-kurdish-issue-160302113254551.html
Kucukkels, Mujge and Mankoff, Jeffrey (2014), “The Kurdish Question and US-Turkish Relations in a Changing Middle East”, Atlantic Councile, Available at: https://www.atlanticcouncil.org/images/publications/Kurdish_Question_and_US-Turkey_ Relations .pdf
Lenere, Martin, Dimitris keridis (2004), The Future of Turkish Foreign Policy, Massachusetts: The MIT Press.
Lovell, David W. (2009), “The challenges for democracy in Turkey”, Paper presented to the 21st IPSA World Congress, Chile, Santiago, pp. 1-17.
Mavragani, Maryllis and Tsagarakis, Konstantinos P.  (2019), " Predicting referendum results in the Big Data Era", Journal of Big Data, Vol.6, No.3, pp.1-20.
News & Analysis alwaght (2016), "Erdogan, Mystery of Kurdish Conflict Settlement", Alwaght Website, Available at: http://alwaght.com/en/News/35681/Erdogan,-Mystery-of-Kurdish-Conflict-Settlement
Önis, Ziya (2013), "Sharing Power: Turkey’s Democratization Challenge in the Age of the AKP Hegemony", Insight Turkey, Vol. 15, No. 2, pp. 103-122
Pamuk, Humeyra (2016), "In Turkey's Judicial Overhaul, Erdogan's Critics See Payback Time", The Reuters, Available at: http://www.reuters.com/article/us-turkey-judiciary-idUSKCN0Z921I
Press TV News (2016), "Turkey's Erdogan: Keep Kurds Out of Syria Ceasefire", The Press Tv, Available at: http://www.presstv.ir/Detail/2016/02/24/452095/Turkey-Kurds-YPG-PYD-Syria-Erdogan-Russia
Roberts, John M. (2018), "Turkeys and The Kurdestan Region of Iraq: Strained Energy Relations", Turkish Policy Quarterly, Vol.17, No.3, pp. 99-109.
Rosenau, James, N. (1971), "The National Interest'' in: Scientific Study of Foreign Policy, New York: The Free Press.
Rosenau, James, N. (1996), Powerful Tendencies, Startling Discrepancies and Elusive Dynamic: The challenge of Studing World Politics in a Turbulent Era, Australian Journal of International Affairs, Vol.50, No.1, pp.23-30.
Talbot, Valeria (2015), "The Uncertain Path of the New Turkey", Ispi – Istituto per gli Studidi Politica Internazionale, available at: https://ispionline.atavist.com/turkey
Tekdemir, Omer (2016), "Politics of the Turkish Conflict: The Kurdish Issue", E-International Relations, Available at:
 http://www.e-ir.info/2016/04/15/politics-of-the-turkish-conflict-the-kurdish-issue/
The guardian (2017), "Council of Europe Vote Puts Pressure on Turkey over Human Rights", The guardian, Available at: https://www.theguardian.com/world/2017/apr/26/council-of-europe-turkey-human-rights-pace
The Kurish Project (2019), "Where is Kurdestan?", Available at: https://thekurdishproject.org/kurdistan-map/
Urrutia, Pamela & Ana Villellas (2012), "Reopening the Kurdish Question: States, Communities and Proxies in a Time of Turmoil", NOREF / Norwegian Peacebuilding Resource Center, September 2012.
Waldman, Lorne (2016), "The Military’s Last Stand: What Went Wrong for Turkey’s Coup Plotters", The Globeand Mail, 2016/7/16, Available at: https://www.theglobeandmail.com/opinion/the-militarys-last-stand-what-went-wrong-for-turkeys-coup-plotters/article30947133/
World Population Review (2019), "Turkey Population 2019", World Population Review Available at:
 http://worldpopulationreview.com/countries/turkey-population/
Yadirgi, Veli (2017), The Political Economy of the Kurds of Turkey: From the Ottoman Empire to the Turkish Republic, London: Cambridge University Press.
Yildiz, Kerim and Taysi, Tanyel B. (2007), The Kurds in Iran: The Past, Present and Future, London: Pluto Press.