نوروز نخستین روز از فروردین ماه و جشن ملّی و کهن ایرانیان محسوب می‌شود. این جشن از عصری به عصر دیگر انتقال یافته و تا به امروز همچنان ایرانیان پیوند عمیق خود را با آن حفظ کردهاند. نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان و یکی از آیین‌های برجسته در زمینه ی فرهنگ مشترک و عاملی برای همگرایی فرهنگی میان ایران و کشورهای حوزه ی تمدّنی ایران محسوب می‌شود. این آیین علاوه بر ایران در دیگر کشورهای حوزه تمدّن ایرانی از جمله آسیای مرکزی، قفقاز، کشورهای همجوار ایران در غرب و شرق؛ مثل عراق، ترکیه، کشورهای حوزه ی جنوبی خلیج فارس، پاکستان و حتّی مناطق دیگر ازجمله بالکان و شبه قارّه هم جشن گرفته می‌شود. پرسش اصلی که در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از رویکرد نظری سازه‌انگاری به آن پاسخ داده خواهد شد این است که چگونه میتوان از آیین نوروز برای گسترش همکاری میان کشورهای حوزه ی تمدّنی ایران بهره گرفت؟ فرضیه ای که برای پاسخ به سؤال اصلی مطرح می شود این است که آیین نوروز می‌تواند مبنای تعاملات همکاری جویانه ی کشورهای حوزه ی تمدّنی ایران (به‌خصوص در حوزه ی فرهنگی) قرار گیرد و سبب شکل‌گیری هویت و به دنبال آن منافع مشترک میان آنها شود. زیرا این شاخص‌ها و مؤّلفه‌های مشترک فرهنگی می‌تواند مبنای فرآیند یادگیری اجتماعی پیچیده قرار گیرد و در این فرآیند، کشورهای حوزه ی تمدّنی ایران از طریق تعامل همکاری‌جویانه ی فرهنگی با یکدیگر، منافع و ترجیح‌های جدیدی را کسب می‌کنند. برای بررسی این موضوع، مقاله ی حاضر از دو مبحث تشکیل خواهد شد: در مبحث نخست با استفاده از رویکرد نظری سازه‌انگاری و با تأکید بر مفهوم ایران فرهنگی تلاش می‌شود جایگاه آیین نوروز به عنوان بستری برای همگرایی فرهنگی در کشورهای حوزه ی تمدّنی ایران تبیین شود و در مبحث دوم هم پیشنهادها و راهکارهایی به منظور گسترش همکاری فرهنگی میان کشورهای حوزه ی تمدّنی ایران بر اساس ظرفیت آیین نوروز ارائه خواهد شد.
. خان‌محمدی، کریم (1388)، «عناصر فرهنگی پایداری ایرانیان»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دهم، شماره 2.
شعبانی، رضا (1378)، آداب و رسوم نوروز، تهران، انتشارات بین‌المللی الهدی.
قاسمی، حاکم (1390)، «تأثیر نظام بینالملل بر واگرایی ملتها در حوزه ایران فرهنگی» در فرهنگ، هویت و تمدن از چشماندازایران فرهنگی، تهران، انتشارات تمدن ایرانی.
گورزی، حسین(1387)، چکیده مقالات همایش بین‌المللی ایران فرهنگی، تهران، انتشارات تمدن ایرانی.
مصاحب، غلامحسین (1374)، دایرهالمعارف فارسى، تهران، شرکت سهامى کتابهاى جیبى.
نظری، علی‌اشرف(1390)، «ایران فرهنگی، هویت و تمدن: ظرفیت‌سنجی معرفتی»، در فرهنگ، هویت و تمدن از چشم‌انداز ایران فرهنگی، تهران، انتشارات تمدن ایرانی.
نظری، علی‌اشرف(1390)، فرهنگ، هویت و تمدن از چشم‌انداز ایران فرهنگی. تهران، انتشارات تمدن ایرانی.
Michael, Jaclyn (2003), Celebrating Nowruz, Harvard University: Center for the Middle Eastern Studies.
)