امین منصور، جواد (1400)، توسعۀ پایدار و محیط زیست در سیاست خارجی ایران، تهران: ادارۀ نشر امور وزرات خارجه.
بلیس، جان و اسمیت، استیو، (1387). جهانیشدن سیاست: روابط بینالملل در عصر نوین. ترجمۀ ابوالقاسم راه چمنی و دیگران، تهران: مؤسسۀ انتشارات فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر.
تقی زاده انصاری، مصطفی (1401)، حقوق محیط زیست در ایران، تهران: انتشارات سمت.
جلالی، رضا و غلامی، مهدی، (1389)، انسجام فکری نخبگان سیاسی درون حاکمیت و شکلگیری ثبات در نظام سیاسی، فصلنامۀ علمی- پژوهشی علوم سیاسی و روابط بینالملل، دورۀ 3، شمارۀ 12: 228-199.
دامغانی، مریم، عبدلی، غلامرضا و بهمن پور، هومن (1396)، بازشناسی دیدگاه کارشناسان و فعالان محیط زیست نسبت به جایگاه حقوقی و نقش سازمان مردمنهاد NGO)های محیط زیستی در کشور، دوماهنامۀ پژوهش در هنر و علوم انسانی. سال دوم، شمارۀ 4 (پیاپی): 22-9.
دلاپورتا، دوناتلا و ماریودیانی (1383)، مقدمهای بر بحرانهای امنیتی، ترجمۀ محمد تقی دلفروز، تهران: کویر.
روشن چشم، حامد، اصلانی، مسعود و افراسیابی، هادی (1397)، فرصتهای سیاسی و تأثیر آن در وقوع بحرانهای امنیتی بر پایۀ نظریۀ سیاسی ساختار فرصت سیاسی مک آدام. فصلنامۀ راهبرد سیاسی، سال دوم، ش 6: 28-1.
رضوانی فر، محمد مهدی (1398)، مقدمهای بر سیاستگذاری محیط زیستی در نظام حقوقی ایران، تهران: نشر مجد.
سیمبر، رضا و ملکی، آزیتا (1398)، حکمرانی ملی و بینالمللی محیط زیست: رویکردها، تعارض و راهکارها، فصلنامۀ پژوهشهای روابط بینالملل، دورۀ 9، شمارۀ 4، شمارۀ پیاپی 34: 46-7.
سیمبر، رضا، خادمی شاه مختار، ماهرخ و آشوری، سعید، (1392)، نقش سازمانهای غیر دولتی در حمایت از محیط زیست، اولین همایش ملی برنامهریزی حفاظت، حمایت از محیط زیست پایدار، همدان: دانشکدۀ شهید مفتح.
صالحی، صالح، فیروزجائیان، علی اصغر، غلامرضا زاده، فاطمه، (1393)، تحلیل گفتمان محیط زیستی ج.ا.ا فصلنامۀ برنامهریزی رفاه و توسعۀ اجتماعی، شمارۀ 21: 110-71.
صادقی فسایی، سهیلا و عرفان منش، ایمان (1394)، مبانی روششناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی، مطالعۀ موردی؛ تأثیرات مدرنشدن بر خانوادۀ ایرانی، راهبرد فرهنگ، سال 8، شمارۀ 29: 91-61.
غازی، ایران و ملایی، اعظم (1395)، ناپایداری زیستمحیطی در خاورمیانه و چالشهای سیاستگذاری مدیریتی و فرهنگی: مطالعۀ مقایسهای ایران، ترکیه و عربستان، فصلنامۀ تخصصی علوم سیاسی، دورۀ 12، شمارۀ 37: 144-121.
فراهانی فرد، سعید (1388)، اصلاح الگوی مصرف و محیط زیست، فصلنامۀ علمی- پژوهشی اقتصاد اسلامی دورۀ 9، شمارۀ 34: 123-97.
گل محمد زاده، محمد علی، اسمعیل زاده، علیرضا و احدی، پرویز، (1399)، زمینههای اجتماعی تأثیرگذار بر شکلگیری جنبشهای اجتماعی محیط زیستگرایی در ایران، فصلنامۀ تخصصی علوم سیاسی، سال 16، ش 52: 44-25.
کاظمپور، لقمان و ابوالفتحی، محمد (1403)، واکاوی تأثیر فرهنگ سیاسی بر عدم تکامل جنبش محیط زیستی در ایران، مجلۀ جامعه و محیط زیست. شمارۀ اول: 115-91.
کاظمپور، لقمان، ابوالفتحی، محمد و اخوان کاظمی، مسعود (1401)، موانع شکلگیری جنبشهای محیط زیستی در ایران، پایاننامه: دانشگاه رازی، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
لسانی، سید بهزاد، مشهدی، علی، حیبی نژاد، سید احمد و حبیبی مجنده، محمد (1399)، راهکارهای حفاظت از محیط زیست در فعالیتهای اقتصادی در ایران، فصلنامه مطالعات حقوق عموم، دوره 50، شماره 3: 899-920
مهدوی، محمود و علی نژاد، آذر (1395)، دمکراسی محیط زیستی؛ رویکردهای مشارکتی در پاسخ به آسیبهای محیط زیستی؛ مطالعات حقوق کیفری و جرمشناسی، دورۀ 3، شمارۀ 1: 110-93.
مرکز پژوهشهای مجلس (1400)، پیشنهادهای سیاستی و اجرایی به دولت سیزدهم در زمینۀ محیط زیست، دفتر مطالعات زیربنایی.
همایونی مقدم، فاطمه، امیر مظاهری، امیر مسعود، نصر اللهی کاسمانی، اکبر و رسولی، محمدرضا (1400)، افزایش آگاهی محیط زیستی مخاطبان از طریق رسانه با تأکید بر تلویزیون، مطالعۀ موردی شهروندان تهرانی. فصلنامۀ مطالعات میانرشتهای، ارتباطات و رسانه، دورۀ 6، ش2، پیاپی 20: 36-5.
مصلح، پگاه (1400)، مسألۀ محیط زیست؛ اولویتی در ساحت نظریهپردازی سیاسی، فصلنامۀ علمی رهیافتهای سیاسی و بینالمللی، دورۀ 13، ش 1 (پیاپی 67): 40-13.
Afrasiabi, K. L. (2003) “The environmental movement in Iran: Perspectives from below and above,” The Middle East Journal, 57(3): 432–448.
Abhyuday (2022), ENVIRONMENTALISM,
Bengtsson, BO, (2015). Ethnic Organization, Integration, and Political Opportunity Structures- Some Theoretical Considerations. 40-65.
Baldez L (2003) Women’s movements and democratic transition in Chile, Brazil, East Germany, and Poland. Comparative Politics 35(3): 253–272.
Christiansen J (2022) Social Movement and Collective Behavior: Four Stages of Social Movements. Ipswich, MA: EBSCO Publishing.
Desai M (1996) Informal organizations as agents of change: notes from the contemporary women’s movement in India. Mobilization: An International Journal 1(2): 59–17.
Doherty, B., and Doyle, T. (2018). Beyond borders: Transnational politics, social movements and modern environmentalisms, Environmental Politics, 15(5): 697-712
Edwards B and Marullo S (1995) Organizational mortality in a declining social movement: the demise of peace movement organizations in the end of the cold war era. American Sociological Review 60: 908– 927
Fadaee, S. (2012) “Environmental movements in Iran: Application of the New Social Movement theory in the non-European context,” Social Change, 41(1): 79–96.
Fadaei, ,S, (2012), Social Movements in Iran: Environmentalism and Civil Society, Publisher: Routledge.
Foltz, R. C. (2004) “Environmental initiatives in contemporary Iran,” Central Asian Survey, 20(2), 155–165.
Hashemi, F, Sadighi, H, Chizari , M & Abbasi, E (2022), The relationship between ENGOs and Government in Iran. Contents lists available at ScienceDirec..
Johnson EW (2010) Social movement size, organizational diversity, and the making of federal law. Social Forces 86(3): 967–993.
Kaboli, K. (2010) ‘Fascism, this time a religious one’, Green Party of Iran, 20 March. Available at:
Koopman, R, (1997). Political Opportunity Structure. Some Splitting to Balance the Lumping, in Sociological Review, vol 14, No 1. 69.
Karagiannis, Emmanuel
(2024), the Rise of Environmentalism in the Shiʿi
World: Evidence from Iran, Lebanon, and Yemen. Published by Informa UK Limited, trading as Taylor & Francis Group.
To link to this article: https://doi.org/10.1080/15570274.2024.2434421. Pp: 1-15
McAdam D and Scott WR (2011) Organizations and movements. In: Davis GF, McAdam D, Scott WR, et al. (eds) Social Movements and Organization Theory. New York: Cambridge University Press, 4–40
McCarthy JD and Zald MN (2008) Social Movements in an Organizational Society. New Brunswick, NJ: Transaction Books.
Meyer, D. S, (2010), Annual Review of Sociology, no. 30, p. 126.
Staggenborg S (1991) The Pro-Choice Movement: Organization and Activism in the Abortion Conflict. New York: Oxford University Press.
Simpson, A. & Doyle, T. (2016), Traversing more than speed bumps: Green politics under authoritarian regimes in Burma and Iran, Environmental Politics, 15:5, 750-767, DOI:
Schwartzstein, P. (2020), How Iran is destroying its once thriving environmental movement.
United against nuclear Iran, (2023), Iran’s War on the Environment and Environmentalists.