فارغ التحصیل دکتری علوم سیاسی از دانشگاه رازی کرمانشاه
10.22080/jpir.2025.28498.1419
چکیده
: جنبش های محیط زیستی، امروزه به بخش جدایی ناپذیر، ساختار حاکمیت در کشورهای توسعه یافته تبدیل شده اند. اما در ایران، با وجود گستردگی بحران های محیط زیستی، هنوز جنبش های محیط زیستی گسترده ای برای تبدیل آنها به دغدغه ایی برای سیاستمداران شکل نگرفته است. هدف مقاله حاضر، تبین علل عدم نهادینگی جنبش های محیط زیستی در ایران است. سوال اصلی این است " عوامل عدم تکامل جنبش های محیط زیستی در ایران چیست؟" روش: برای این منظور، از روش کیفی ( اسنادی) و با تحلیل اسناد و محتوای تولید شده در این زمینه تحقیق انجام شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، اتحاد نخبگان در سرکوب جنبش های اجتماعی به ویژه محیط زیستی ، وجود موانع سیاسی و ایدئولوژیک در فضای سیاسی برای ورود آنها به بدنه نظام سیاسی به عنوان احزاب سیاسی یا گروه های فشار، ثبات و اتحاد دورنی ارکان حکومت، هوشیاری هیاَت حاکمه و سیاست مداران نزدیک به حاکمیت در مورد ماهیت چالشی جنبش های اجتماعی برای آنها و عدم دسترسی به متحدین سیاسی نافذ، راه هر گونه دسترسی به فرصت سیاسی را برای جنبش های محیط زیستی سد نموده و آنها را از روند تکاملی ناکام گذاشته است. نتیجه گیری: نظریه فرصت های سیاسی، عدم نهادینگی و تکامل جنبش های اجتماعی در ایران به ویژه جنبش های محیط زیستی را با دقت بالایی توضیح می دهد،