1
علوم سیاسی، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه شهید باهنر کرمان
2
موسسه مطالعات خاورمیانه
3
علوم سیاسی، دانشکد حقوق و الهیات، انشگاه شهید باهنر کرمان
10.22080/jpir.2025.28265.1412
چکیده
اصل سیاست خارجی تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد؛ یکی از مهمترین این عوامل، منابع طبیعی و بهخصوص انرژی است. ذخایر نفت و گاز در عربستان ؛ در سیاستهای اقتصادی و داخلی این کشور نقشی محوری ایفا میکند. در این راستا، انرژی بهعنوان الگوی کلیدی در دیپلماسی عربستان تبیین میشود.این کشور به عنوان یکی از اعضای اوپک، تأثیرگذاری بالایی بر قیمت جهانی نفت داردو تصمیمات این سازمان در زمان بحرانهای جهانی، میتواند به تقویت موقعیت سیاسی عربستان کمک کند. هرگاه که قیمت نفت کاهش یافته ، عربستان با کاهش تولید به استحکام بازار نفت کمک کرده و در عوض، نفوذ خود را در عرصه بینالمللی افزایش داده است.حال باتوجه به موارد مذکور ؛پرسش اصلی این پژوهش را می توان در سیاست خارجی عربستان انرژی چگونه بر قدرت (نرم /سخت) این کشور تاثیر می گذارد؟در نظر گرفت.روش پژوهش این مقاله کیفی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی است.همچنین فرضیه پژوهش این است که وابستگی عربستان به درآمدهای نفتی، به شکلگیری سیاستهای خارجی آن بهویژه در زمینههای اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک تأثیر عمیقی گذاشته و این کشور را قادر میسازد تا در معادلات جهانی نفوذ بیشتری پیدا کند.در نهایت نتایج تحقیق نشان میدهد که انرژی بهعنوان یک منبع اقتصادی اهمیت فزاینده ای دارد، عربستان با استفاده ژئواکونومی خود، به تقویت نفوذ سیاسی پرداخته و در عین حال، با چالشهای جدی در عرصه جهانی مواجه است. بنابراین، نیاز به یک رویکرد متعادل و پایدار و تنوع بخش در استفاده از منابع انرژی ، برای حفظ جایگاه عربستان در نظام بینالمللی ضروری بهنظر میرسد.