نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• روح الله محمدی ¹
• بهاره سازمند ²

¹ کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

² دانشیار گروه مطالعات منطقه‌ای، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

جنوب شرق آسیا یکی از مناطق ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک جهان است که بعد از پایان جنگ سرد رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. یکی از موتورهای محرک این رشد، سازمان آسه‌آن است. این سازمان که در آغاز برای جلوگیری از رشد کمونیسم در منطقه ایجاد شد، به تدریج با پذیرش اعضای جدید، همگرایی را در منطقه گسترش داد. یکی از چالشهای عمده آسه‌آن در سالهای اخیر رشد فزاینده رقابت چین و ایالات متحده در این منطقه است. چین به دلیل همسایگی تاریخی و پیوندهای اجتماعی - فرهنگی و ایالات متحده هم برای گسترش نفوذ منطقه‌ای خود، تسلط بر جنوب شرق آسیا را به عنوان هسته مرکزی احاطه بر منطقه آسیا – پاسفیک می‌دانند. تشدید این رقابت باعث نگرانی ساکنان منطقه شده که سطح بالایی از رواداری را به نمایش گذاشته‌اند. بازسازی هنجارهای مشترک از قبیل همکاری منطقه‌ای و به‌کارگیری راه‌های مسالمت‌آمیز در حل بحران‌ها در قالب آسه‌آن، یکی از دلایل مهم این رواداری است. در این پژوهش به این سؤال پاسخ خواهیم داد که رویکرد آسه‌آن در قبال رقابت چین و ایالات متحده آمریکا در منطقه جنوب شرق آسیا چگونه ارزیابی می‌شود؟ و در پاسخ به این سؤال این فرضیه را مطرح کردیم که کشورهای عضو آسه‌آن با اتخاذ رویکردی دسته‌جمعی در قالب مکانیسم‌‌های همکاری در آسه‌آن، استفاده از راه‌های مسالمت‌آمیز، حفظ مرکزیت آسه‌آن و استفاده از ظرفیتهای سایر قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به دنبال ایجاد موازنه و بهره‌مندی از این رقابت هستند. .

کلیدواژه‌ها

• آسه‌آن
• ایالات متحده آمریکا
• چین
• جنوب شرق آسیا
• ‌ آسیا - پاسفیک

موضوعات

• مسایل امنیتی و نظامی در حوزه منطقه ­ای و بین ­المللی در زمینه ارتقا و یا آسیب به منافع ملی ایران