مطالعات راهبردی سیاست بین الملل

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

اطلاعات آماری نشریه

فرم تعهد اخلاقی

فرم تعارض منافع

توازن‌ قوا عاملی محرک در کنشگریِ مسکو نسبت‌ به واشنگتن؛ مطالعۀ موردی: حوزۀ راهبردی اوراسیای‌ مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کاندید دریافت درجه دکتری روابط بین الملل از دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان

2 عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان

3 عضو هیئت علمی گروه روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان

10.22080/jpir.2022.19716.1142

چکیده

گرایش به‌سوی منطقه‌گرایی سبب شده است تا آوردگاه راهبردی اوراسیای‌مرکزی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق ژئوپلیتیکِ جهان، بنا به موقعیت امنیتی، راهبردی و اقتصادیِ ویژه‌ای که احراز نموده است بیش از پیش در کانون توجه روسیه، ایالات‌متحده و دیگر قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی قرار گیرد. در این میان مسکو که در سودای احیای جایگاه ابرقدرتی خود است طی سالیان اخیر با تکیه بر ذهنیت تاریخی، دکترین خارجِ نزدیک، رویکرد نواوراسیاگرایی و همچنین گفتمان ژئوپلیتیکِ منفعت‌بنیان در عرصۀ سیاست‌خارجی کوشیده است تا راهبرد امنیتی خود را از راهبردی جهانی با رویکردی مضیق به راهبردی منطقه‌ای با رویکردی موسع تبدیل نموده و از این رهگذر راهبرد توازن‌قوا را به‌عنوان الگویِ رفتاری خود برای مواجهه با یک‌جانبه‌گرایی واشنگتن در پیش گیرد. نوشتار حاضر با استفاده از مؤلفه‌های تئوریکِ مُستتر در تئوری توازن‌قوا و همچنین بهره‌گیری از روش پژوهش کیفی و ابزار مطالعات اَسنادی، کوشیده است تا به این پرسش پاسخ دهد که در چارچوب راهبرد موازنۀ‌قوا، روسیه چه تمهیداتی را برای مقابله با اقدامات یک‌جانبۀ ایالات‌متحده در حوزۀ راهبردی اوراسیای مرکزی در پیش گرفته است؟ فرضیه‌ای که در مقابل پرسش مزبور قابل طرح می‌باشد ناظر بر آن است که مقامات کرملین از طریق تولید نظام‌های معنایی، شیوۀ تفسیر مادی و بازچینش مستمر فهرست دوستان/دشمنان کوشیده‌اند تا با تلقی واشنگتن به‌عنوان کنشگری چالش‌گر، مهار این بازیگر فرامجموعه‌ای را با هدف تحدیدِ نفوذ، قبض ژئوپلیتیک و کاهش وزن راهبردی در قالب راهبردهای نظامی، اقتصادی و همچنین سیاسی و امنیتی (بحران اوکراین) در پیش گیرند.

کلیدواژه‌ها

مراجع
امینیان، بهادر (1396). «به‌کارگیری زور به‌عنوان ابزار سیاست خارجی امریکا، معضل فراروی ترامپ»، مجله سیاست دفاعی، سال 25، شماره 99.
ثمودی پیله رود، علیرضا (1398). «حوزه‌های اختلاف میان روسیه و غرب در دوره چهارم ریاست جمهوری پوتین»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 105.
جعفری، علی‌اکبر؛ جانباز، دیان (1398). «تأثیر موقعیت ژئوپلیتیک و موازنۀ قدرت در دریای خزر (روسیه و سیاست بازگشت به گذشته)»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 12، شماره 1. رسولی ثانی آبادی، الهام؛ عطار، سعید؛ فارسی، فاطمه (1398). «بررسی سیاست خارجی روسیه بر اساس نظریۀ سیاست قدرت‌های بزرگ مرشایمر (2018 ـ 2012)»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 12، شماره 1. سازمند، بهاره؛ صور اناری، حسین (1398). «تأثیر گفتمان‌های هویتی روسیه بر نقش یابی اوراسیایی ایران»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 12، شماره 1. سرمست، حمیدرضا؛ بیژنی، علی؛ اخباری، محمد (1398). «ارائه الگوی منطقه‌گرایی ایران و آسیای مرکزی»، فصلنامه نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، سال 12، شماره 1. شیخ‌الاسلامی، محمدحسن؛ شیراوند، صارم (1396). «تأثیر تحولات ژئوپلیتیک اوکراین بر امنیت روسیه از منظر ژئوپلیتیک انتقادی»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 99. عطار، سعید؛ تاجمیری، مرضیه (1398). «نظریۀ بازی‌ها و فراز و نشیب روابط روسیه و اتحادیۀ اروپا در هزارۀ جدید»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 12، شماره 2. عطایی، فرهاد؛ شیبانی، اعظم (1390). «زمینه‌های همکاری و رقابت ایران و روسیه در آسیای مرکزی در چارچوب ژئوپلیتیک»، دو فصلنامه اوراسیای مرکزی، دوره چهارم، شماره 8. علویان، مرتضی؛ حسن نیا رمی (1398). «نواوراسیاگرایی و سیاست خارجی روسیه نسبت به ایران»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 12، شماره 2. فلاحت پیشه، حشمت‌الله؛ درج، حمید (1398). «تلاش روسیه برای خنثی‌سازی اثرات سپر دفاع موشکی امریکا در شرق اروپا»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 12، شماره 2. موسوی، سید محمد و دیگران (1391). «تأثیر جایگاه خطوط لوله انرژی بر ژئوپلیتیک منطقه آسیای مرکزی و قفقاز»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 80. مهکویی، حجت؛ گودرزی، مهناز (1398). «تأثیر اتحادیۀ اقتصادی اوراسیا بر موقعیت ژئواکونومیک جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 12، شماره 2. نوری، علیرضا (1398). «مفاهیم مهار و بازدارندگی در روابط روسیه و امریکا؛ تأثیر و پیامدها برای ایران»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره هشتم، شماره 2. نیاکویی، سید امیر؛ صفری، عسگر (1397). «الگوی رفتاری روسیه در نظام بین‌الملل: تلاش برای دستیابی به موازنه قوای مطلوب (2018 ـ 2014)»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 103. English Source Abolhassan Shirazi, Habibollah & Ghorbani Sheikh Neshin, Arsalan & Simbar, Reza (2012). "Politics & Government in the Middle East", Tehran: Samt. Aghaei, Seyyed Davood & Samoodi, Alireza (2013). "Areas of Conflict & Competition between the European Union & Russia", Central Asia & the Caucasus Studies. Asgarkhani, Abu Mohammad (2002). "Theory of International Regimes, Faculty of Law & Political Science", Tehran University. Azghandi, Alireza & Jalil Roshandel (2011). "Strategic Issues & Contemporary Military", Tehran: Samt. Bahman, Shaeib (2016). "Russian Neo – Eurasian & Foreign Policy", Strategic Studies of the Islamic World. Bebler, Anton (2015). "Crimea & the Russian – Ukrainian Conflict", Romanian Journal of European Affairs. Billington, James (2004). "Russia in Search of Itself", Woodrow Wilson Center Press. Bladwin, David (2001). "Survey of the Security & End of the Cold War", Translated by Alireza Tayeb, Tehran: Ney. Bordachev, Timofei V & Anderi S. Skriba (2016). "Russia's Eurasian Integration Policies", Available at: http://www.lse.ac.uk/IDEAS/publications/ reports/ pdf/SR019/SR019, (Accessed on: 8/5/2017). Brown, E. M & Lynn, Jones (2008). "Primacy & Its Discontents: American Power & International Stability", Cambridg, Mtt Press. Brzezinski, Zbigniew (1997). "The Grand Chessboard", New York: Basic Book. Carpenter, Ted Galen (2018). "NATO Partisans Started a New Cold War with Russia", Cato Institute, Dec. 27, Available at: https://www.cato.org/publications/commentary/nato-partisans-started-new-cold-war-russia/, (Accessed on: 9/1/2019). Charap, Samuel (2014). "Why Ukraine Must Bargain For Peace with Russia", Available at: http://foreignpolicy.com/2014/11/26/why-ukraine-must-bargain-for-peace-with-russia/, (Accessed on: 11/2/2017). Conley, Heather A (2020). "U.S – Russia Relations at a Crossroads", center for Strategic & international Studies (CSIS). Dugin, A (2009). "After Tskhinvali", Russian Politics & Law. https://www.rusemb.org.uk/rp_insight/, Accessed on: February 6, 2019 Johnston, Diana (2016). "NATO Baltic War games Have Political, Economic & Military Motives", Reuters, Available at: www.Reuters.com/News, (Accessed on: 25/4/2015). Karami, Jahangir (2005). "Russian Foreign Policy Developments: the Identity of the State & the Issue of the West", Tehran: Ministry of Foreign Affairs, Center for Printing & Publishing. Karimipour, Yadollah & Azizi, Amir Hamzeh & Rabei, Hossein & Motaghi, Afshin (2018). "Explaining Geopolitical Components Affecting the Strategic Linkages of Countries Case Study: Iran & Iraq", Researches in Geographical Sciences. Koolaee, Elaheh & ABedi, Afife (2018). "Geopolitical Components of the Russian Foreign Policy", International Quarterly of Geopolitics. Koolaee, Elaheh & Kalbali, Farzad (2018). "The Pattern of Russian Modernity & Identical Challenges", Tehran: Khorsandi. Laruelle, Marlene (2012). "Russian Eurasianism (an Ideology of Empire)", Tehran: Abrare Moaser. Layne, C (1993). "The Unipolar Illusion: Why New Great Powers Will Rise", International Security. Layne, C (2006). "The Unipolar Illusion Revisited: The Coming end of The United States, Unipolar Moment", International Security. Little, R (2007). "The Balance of Power in International Relations: Metaphors, Myths & Models", Cambridge University Press. Little, Richard (2012). "The Evolution of Power Balance Theories", Translated by Gholamali Chagnizade, Tehran: International Contemporary Abrar International Cultural Studies & Research Institute. Louies, Avenue (2016). "The Eurasian Economic Union: Power, Politics & Trade", International Crisis Group. Lukin, Artyon (2018). "Russia & the United States in the Asia Pacific: a Perspective of the English School", Asian Perspective. Majidi, Mohammad reza & Fathi, Mohammad Javad & Jahanbakhsh, Mohammad (2017). "The Crisis Management of Russian Federation in Ukraine Problem", Central Eurasia Studies. Mearshimer, John J (2001). "The Tragedy of Great Power Politics", New York: Norton. Mearshimer, John J (2010). "Structural Realism", International Relation Theories: Discipline & Diversity, Oxford University Press. Ministry of Foreign Affairs of Russian Federation (2016). "Foreign Policy Concept of The Russian Federation:, Available at: Moeinalddini, Milad (2018). "Russian – American Relations: Issues & Prospects", Explanation Strategic Thought. Morgentha, Hans. J (2000). "Politics among Naions", Translated by Homeira Moshirzadeh, Tehran: The Institite for Political & International Studies. Mottaghi, Ibrahim (2013). "The Evolution of the Balance of Power Approach in Regional Regimes: Identitysm versus Structuralism", Strategic Quarterly. Nazemroaya, Mahdi Darius & Denis J. Halliday (2012). "The Globalization of NATO", Clarity Press. Oliker, O (2016). "Russian Foreign Policy: Sources & Implications", Santa Monica CA: Rand Corporation. Putz, Catherine (2018). "Remember the Eurasian Economic Union?", Available at: https://thediplomat.com/2018/01/ remember-the-eurasian-economic-union/, (Accessed on: 21/8/2018). Radin, Andrew (2017). "Russian Views of the International Order", Rand Corporation, Available at: https://www.rand.org/ content/dam/rand/pubs/research_reports/RR1800/RR1826/RAND_RR1826.pdf, (Accessed on: 3/2/2017). Rafi, Kingston (2018). "The European Phased Adaptive Approach at a Glance", Arms Control, Available at: https://www.armscontrol.org/factsheets/Phasedadaptiveapproach, (Accessed on: 9/1/2019). Sanaei, Mehdi (2016). "Russia, Society, Politics & Government", Tehran: Samt. Sazmand, Bahareh & Azimi, Abolfazl & Nazeri, Ali Akbar (2010). "The Waltz Power Balance Theory: an Examination of its Effectiveness in the Present Age", Quarterly Journal of Foreign Relations. Seifzade, Hossein (2005). "Different Theories & Theories in Internationalized Individual & Globa; Relations: Occupation & Efficiency", Department of State Political & International Studies, Ministry of Foreign Affairs. Sergunin, Alexander & Leonid Karabeshkin (2015). "Understanding Russia's Soft Power Strategy", Politics. Shinkman, Paul (2021). "Russia Reveals new Details, Expectations for Biden – Putin Call", U.S new, access at: https://www.usnews.com/news/world-report/articles/2021-12-06/russia-reveals-new-details-expectations-for-biden-putin-call. Sokolsky, Richard (2017). "The New NATO – Russia Military Balance: Implications for European Security", Carnegie Endowment for International Peace. Sokolsky, Richard and Rumer, Eugena (2020). "U.S – Russian Relations in 2030", CARNEGIE ENDOWMENT for international Peace. Walt, M. S (1992). "Revolution & War", World Politics. Walt, Stephen (1987). "The Origins of Alliance", Ithaca: Cornell University Press. Waltz, K. N (1967). "International Structure, National Force & the Balance of World Power", Journal of International Affairs. Waltz, K. N (1991). "America as a Model for the World? A Foreign Policy Perspective", In Focus. Waltz, K. N (1997). "The Emerging Structure of International Politics", International Security. Waltz, K. N (2000). "Structural Realism after the Cold War", International Security. Wieclawski, J (2011). "Contemporary Realism & the Foreign Policy of the Russian Federation", International Journal of Business & Social Science.
مطالعات راهبردی سیاست بین الملل
دوره 5، شماره 9 - شماره پیاپی 9
خرداد 1400
صفحه 231-247
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار