نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دکتری روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی پیامدهای سیاسی سایبر دیپلماسی دولت اوباما در قبال ایران است. در این راستا پرسش این است که سایبر دیپلماسی ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری اوباما چگونه بر تحولات سیاسی ایران تأثیرگذار بوده است؟ با توجه به اینکه مهمترین اهداف سیاسی سایبر دیپلماسی امریکا در قبال ایران، ایجاد نگرش منفی در بین ایرانیان نسبت به نظام سیاسی، پررنگ کردن مشکلات داخلی ایران و در نهایت تضعیف و براندازی نظام جمهوری اسلامی است، این فرضیه شکل می‌گیرد که اغلب کاربران فضای سایبری، تحت تأثیر تبلیغات امریکا قرار گرفته و در راستای اهداف این کشور علیه نظام جمهوری اسلامی دست به فعالیت زده‌اند. به منظور بررسی این فرضیه در ابتدا دیپلماسی سایبری امریکا در دوره اوباما در قبال ایران و سپس تأثیرات سیاسی آن بر جامعه ایرانی بررسی می‌شود. دیپلماسی سایبری امریکا در قبال ایران در دوره جرج بوش پسر به صورت محدود شروع شد، ولی در دوره اوباما از تمام ظرفیت دیپلماسی سایبری مانند وبلاگ، فیس‌بوک، یوتیوب، توئیتر، مرورگرها و غیره در دیپلماسی عمومی و سایبری امریکا در قبال ایران استفاده شد. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که در زمینه‌های مختلف سیاسی، مانند، ناآرامی‌های داخلی، سیاست خارجی و جاسوسی سایبری، سایبر دیپلماسی امریکا موفق عمل کرده است. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری شده است.
کلیدواژه‌ها
- ابراهیمیفر، طاهره، یعقوبیفر، حامد (1393)، « تأثیر شبکههای اجتماعی بر افکار عمومی (بررسی موردی انتخابات ریاست جمهوری سال 1388)»، دانش انتظامی پلیس پایتخت، شماره 20، صص 94-69.
- - اسکندری، صالح، جعفرینژاد، مسعود، گلشنی، علیرضا (1395)، «عاملیت اجتماعی شخصیت رهبری با رخداد سیاسی، مطالعه موردی انتخابات 1388»، پژوهشهای راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 19، صص 43-10.
- - آهنی امینه، محمد، فتحاللهی، فاطمه زهرا (1393)، «حقوق بینالملل مدرن در مواجهه با جنگی پست مدرن (نبرد سایبری)»، راهبرد، سال بیست و سوم، شماره 72، صص 149-121.
- - برزویی، محمدرضا، تمدن، امیر، جهانبازی، رضا (1400)، «دیپلماسی سایبری عربستان سعودی در قبال ایران در بستر شبکه اجتماعی توئیتر؛ مطالعه موردی اغتشاشات دی ماه 1396»، دوفصلنامه دین و ارتباطات، سال بیست و هشتم، شماره 59، صص 66-33.
- - پازکیان، اسدالله، آذین، احمد، جعفرینژاد، مسعود (1398)، «بررسی ابعاد و شاخصهای دیپلماسی عمومی مقام معظم رهبری در سیاست خارجی»، پژوهشهای سیاسی و بینالمللی، سال دهم، شماره فوقالعاده، صص 346-323.
- - پوستینچی، زهره، بالازاده، محمد (1392)، «تأثیر دیپلماسی عمومی امریکا بر امنیت جمهوری اسلامی ایران»، راهبرد دفاعی، سال یازدهم، شماره 44، صص 113-78.
- - جردن، تیم (1398)، «سیاستهای اطلاعاتی: آزادی و استثمار در عصر دیجیتال»، ترجمه مریم شیر محمدی، مطالعات رسانههای جدید، سال پنجم، دوره 2، صص 297-269.
- - حاج زرگرباشی، سید روح الله، موحدیان، احسان (1397)، «سایبر دیپلماسی دولت امریکا؛ تأثیر صحفه فیس بوک وزارت امور خارجه امریکا بر نگرش کاربران ایرانی نسبت به جامعه ایران»، مطالعات رسانههای نوین، سال چهارم، شماره 15، صص 110-72.
- - حسینپور، محمدباقر (1398)، «دیپلماسی عمومی ایالات متحده در عراق در دوران جورج د. بوش»، مجله بینالمللی پژوهش ملل، دوره چهارم، شماره 40، صص 68-47.
- - حسینی، حسین، مقدمفر، حمیدرضا، قنبرلو، مصطفی (1393)، «واکاوی نقش و کارکرد شبکههای اجتماعی مجازی در حوادث انتخابات سال 1388 جمهوری اسلامی ایران»، آفاق امنیت، سال هفتم، شماره 24، صص 76-52.
- - خانیکی، هادی، اتابک، محمد، عزیزی، فرید (1396)، «تحلیل وضعیت شبکههای اجتماعی مجازی در ایران با رویکرد حوزه عمومی هابرمارس (مورد مطالعه چند گروه فیس بوکی)»، مطالعات فرهنگ و ارتباطات، دوره هجدهم، شماره 37، صص 130-101.
- - خرازی آذر، رها (1394)، «درک مفهوم دیپلماسی رسانهای: رسانهها به مثابه بازیگران نوین دیپلماتیک»، فصلنامه علوم سیاسی، سال یازدهم، شماره 32، صص 135-117.
- - خلاف رضایی، حسین (1392)، «حملات سایبری از منظر حقوق بینالملل (مطالعه موردی: استاکس نت)»، مجلس و راهبرد، دوره بیستم، شماره 73، صص 153-125.
- - سعیدی، رضا (1400)، نقش دیپلماسی سایبری ایالات متحده امریکا در قبال ایران از سال 2006 تا 2012، پایاننامه کارشناسی ارشد، رشته علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
- - سلیمی، حسین (1388)، «رویکرد سازهانگارانه به زمینه‌های جتماهی روابط ایران و امریکا»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال چهارم، شماره 2، صص 117-93.
- - صیاد، محمد کاظم، امینی، آرمین، طاهری، ابولقاسم (1399)، «تهدیدهای سایبری و اقدامات امنیتی در فضای مجازی؛ بررسی رویدادهای ایالات متحده امریکا و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه امنیت ملی، سال دهم، شماره 38، صصص 330-293.
- - طباطبائی، سید محمد، موحدیان، احسان (1396)، «تأثیر سایبر دیپلماسی امریکا بر دیدگاه کاربران ایرانی فضای مجازی (مورد مطالعه: سایت رادیو فردا)»، پژوهشهای راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 20، صص 88-58.
- - طوفان، مسعود (1395)، «جایگاه و ظرفیت سفارتخانههای مجازی در دیپلماسی نوین»، فصلنامه رسانه، سال بیست و هفتم، شماره 2، صص 138-124.
- - فاضلی، حبیب الله، افضلی، توحید (1394)، «دیپلماسی عمومی ایالات متحده در قبال جمهوری اسلامی ایران در دولت اوباما (با تأکید بر فضای سایبری)»، دوفصلنامه مطالعات قدرت نرم، سال پنجم، شماره 12، صص 159-139.
- - فرقانی، محمد مهدی، مؤذن، کاظم (1394)، «دولت یازدهم و دیپلماسی رسانهای امریکا؛ بررسی ابعاد و چارچوبهای محتوایی سایت فارسی صدای امریکا»، مطالعات رسانههاینوین، سالاول، شماره 2، صص 31-1.
- - موسوی، سید علی، اصغریراد، جواد (1388)، «بخش فارسی صدای امریکا: توفیق یا شکست رسانه تلوزیونی در دیپلماسی عمومی»، تحقیقات فرهنگی، دوره دوم، شماره 7، صص 165-153. -
- نقیبالسادات، سیدرضا، عودلاجانی، فاطمه (1400)، «دیپلماسی رسانهای در شبکه اجتماعی توئیتر»، مطالعات رسانههای نوین، سال هفتم، شماره 26، صص 324-295. - نورمحمدی، مرتضی (1390)، «جنگ نرم، فضای سایبر و امنیت جمهوری اسلامی ایران»، راهبرد فرهنگ، شماره 16، صص 145-127. - نوروزپور، مرتضی (1398)، «تحلیل اعتراضهای سیاسی دی ماه 1396»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال چهاردهم، شماره 4، صص 220-185.
- پ: منابع انگلیسی - Addis, Casey L. (2009), “Iran’s 2009 Presidential Elections”, Congressional Research Service, Available at: https://sgp.fas.org/crs/mideast/R40653.pdf. - Adesina, Olubukola S (2017), “Foreign Policy in an Era of Digital Diplomacy”, Adesina, Cogent Social Sciences, No. 3, Pp: 1-13. - Asgharirad, Javad (2012), U.S. public diplomacy towards Iran during the George W. Bush Era, Ph.D. Thesis, the Department of History and Cultural Studies of the Freie Universität Berlin. - Barrinha, André & Renard, Thomas (2017), “Cyber-Diplomacy: The Making of an International Society in the Digital Age”, Global Affairs, Vol. 3, Nos. 4-5, Pp: 353-364. - Cho, Yun Young (2012), “Public Diplomacy and South Korea’s Strategies”, The Korean Journal of International Studies, Vol. 10, No. 2, pp: 275-296. - Eksi, Muharrem (2018), “Public Diplomacy: A New Framework for Foreign Policy Analysis”, 4th International Relations Congress, Akdeniz University, May 26 2017, available at: ttps://www.researchgate.net/publication. - Fassihi, Farnaz & Myers, Steven (2021), “Defying U.S., China and Iran Near Trade and Military Partnership”, The New York Times, Available at: https://www.nytimes.com. - Hallams, Ellen (2010), “Digital Diplomacy: The Internet, The Battle for Ideas & Us Foreign Policy”, CEU Political Science Journal, Vol. 5, No. 4, pp: 538-574 - Verrekia, Bridget (2017), “Digital Diplomacy and Its Effect on International Relations”, Independent Study Project (ISP) Collection, Available at: https://digitalcollections.sit.edu/isp.
)