نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیای سیاسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی نظامی، دانشگاه و پژوهشگاه مطالعات و تحقیقات راهبردی دفاع ملی، تهران، ایران

10.22080/jpir.2020.2956

چکیده

طرحی که از آن به‌عنوان «معامله قرن» یاد می‌شود، طرحی به پیشنهاد دولت آمریکا و رژیم اشغالگر قدس و با حمایت عربستان و کشورهای همسو برای پایان دادن به منازعه رژیم صهیونیستی با فلسطین و یک گام بسیار مهم در مسیر تحقق آرزوی صهیونیست‌ها با هدف محو نمودن فلسطین قبله اول مسلمین جهان از صحنه جغرافیا، عادی‌سازی روابط عربی- صهیونیستی و تضعیف گفتمان مقاومت پی‌ریزی شده است. هدف این پژوهش، بررسی اهداف طرح آمریکایی معامله قرن و تأثیر آن بر جایگاه منطقه ای جبهه مقاومت است. این تحقیق از نوع کاربردی است که با بهره‌گیری از روش توصیفی با رویکرد آمیخته سعی دارد به این سؤال اصلی تحقیق که «اهداف و اجزای طرح معامله قرن چیست و چه تأثیری بر بر جایگاه منطقه‌ای جبهه مقاومت دارد؟» پاسخ دهد. داده‌های موردنیاز نیز با استفاده از روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شده است. پایایی پرسش‌نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ عدد 88% به‌دست‌آمده و برای اطمینان از معناداری پاسخ جامعه آماری، از آزمون خی‌دو در سطح اطمینان 95 درصد و خطای 05/0 بهره گرفته‌شده است. یافته‌های مقاله حاکی آن است که نتایج اجرای این طرح، بی‌ثباتی و ناامنی گسترده در غرب آسیا، افزایش تهدیدات علیه ایران، خلع سلاح و کم‌رنگ‌تر شدن ارتباط ج.ا.ایران با گروه‌های مقاومت فلسطینی، کاهش عمق نفوذ ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران، شکل‌گیری ائتلاف گسترده از محورهای رقیب علیه نفوذ جبهه مقاومت در منطقه، تضعیف و زمین‌گیر کردن ایران و متحدان منطقه‌ای محور مقاومت خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

آجرلو، حسین (1398). «زمینه‌ها و موانع طرح آمریکایی معامله قرن». ماهنامه سیاسی راهبردی بصائر، شماره 395، سال سی و ششم، خردادماه.
پایگاه اطلاع رسانی همشهری آنلاین (1398). «آشنایی با معامله قرن». بهمن ماه.
پایگاه اطلاع‌رسانی صبح ساحل (1398). «معامله قرن؛ تلاش آمریکا برای مدیریت منطقه». تیرماه.
سخاوتیان، امیر (1397). «معامله قرن و بازتاب آن در جهان اسلام». فصلنامه اندیشه تقرب، سال چهاردهم، شماره 36، صص 39-72.
گروه محققین (1395). مطالعه گروهی با عنوان «شناخت بحران‌های ژئوپلیتیک جهان اسلام در منطقه غرب آسیا و تأثیر آن بر تدوین راهبردهای دفاعی ج.ا.ایران»، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
مجموعه گزارش راهبردی (1397). «طرح معامله قرن؛ بازیگران و موانع». تهران: اندیشکده راهبردی تبیین تیرماه، صص 6-20.
مجیدی، حسن و شجاعی، جبار (1397). «شناخت زمینه‌های ارائه طرح معامله قرن، امکان‌سنجی و تحقق آن و رسالت شبکه­های برون‌مرزی». فصل‌نامه رسانه بین­الملل، شماره 3، صص 77-102.
مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر (1398). «واکاوی تحولات جدید طرح معامله قرن و مخاطرات احتمالی آن برای محور مقاومت». مرداد ماه.
نمای راهبردی. (1397). «شگفتی سازهای راهبردی فلسطین». گزارش میز تخصصی- دفتر آینده‌پژوهی، سال سیزدهم، شماره 82، تیرماه. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
نمای راهبردی (1398). «محور مقاومت؛ چگونگی تقویت مقاومت ملت ایران در مقابل اقدامات همه‌جانبه استکبار و عوامل داخلی و منطقه­ای آن»، شماره 67.
نمای راهبردی (1398). «الگوهای رفتاری بازیگران طرح معامله قرن». گزارش تحلیلی گروه راهبردی محیط پیرامونی و بین‌الملل، سال هفدهم، شماره 251، اردیبهشت‌ماه.
أبوکریم، منصور (2018). «ملامح و بنود صفقة القرن الأمریکیة»، قطر: الجزیره.
Asseburg، Muriel (2019). »The “Deal of the Century” for Israel-Palestine، «SWP COMMENT(German Institute for International and security Affairs)،April 2019، No20.