نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانش آموخته دکترای علوم ارتباطات دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

10.22080/jpir.2020.2953

چکیده

این مقاله جستاری برای بررسی این مسئله مهم است که اصولا سیاست های خارجی دونالد ترامپ در قبال رقبا، اعم از رقبای اقتصادی همچون جمهوری خلق چین تا رقبای امنیتی همچون کره شمالی و جمهوری اسلامی ایران پیشتر مبتنی بر تعمیق تنش ها و تهدیدها بوده است اما در یک چرخش پارادایمی بزرگ، ماهیت تهدیدات خود به ویژه علیه جمهوری اسلامی ایران را از قدرت نرم همچون جنگ رسانه ای مبدل به یک جنگ تمام عیار نمود که اوج آن ترور سپهبد سلیمانی بوده است. لذا سوال اصلی این مقاله معطوف به این است که مهمترین دلیل یا دلایل چرخش پارادایمی سیاست خارجی ترامپ در قبال جمهوری اسلامی ایران و جبهه مقاومت شیعیان در منطقه از تهدیدات نرم به تهدید سخت (ترور) چه بوده است؟ فرضیه ای که نویسندگان به بوته آزمایش گذارده اند تاکیدی بر این مسئله است که فقدان دستاوردهای جمهوری خواهان در زمینه قدرت نرم از یک سو و تحکیم روزافزون ائتلاف جبهه مقاومت از سوی دیگر، بسترساز این چرخش پاردایمی بوده است. یافته های مقاله که بر اساس روش تحلیلی توصیفی و بهره گیری از تئوری های ترکیبی جوزف نای- رئالیسم تهاجمی جان مرشایمر می باشد نشان می دهد که سه اصل کلان موفقیت های جبهه مقاومت به ویژه در پساداعش، موفقیت در انتخابات آینده ریاست جمهوری ایالات متحده و شکنندگی ائتلاف عربی- عبری مهمترین دلایل چنین چرخشی بوده است.

کلیدواژه‌ها

آدمی، علی و قریشی، سیده مهدیه (1391). «افول قدرت نرم آمریکا؛ شاخص ها و مؤلفه ها»، سیاست جهانی، دوره 4، شماره 4، صص 187-220.
آدمی، علی و دشتگرد، مجید (1391). «ایالات متحده و مهار متخاصمان در چارچوب احاله مسئولیت»، پژوهش های راهبردی سیاست، دوره 1، شماره 3، صص1-28.
افتخاری، اصغر و خیراتی (1398). «راهبردهای پسابرجامی آمریکا علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، امنیت ملی، دوره 9، شماره 33، صص 117- 144.
اقبال، اسماعیل (1393). «تحلیل مولفه های قدرت نرم ترکیه (2002 تا 2012)»، قدرت نرم، دوره 4، شماره 11، صص 29-48.
اکرمی، طه و آقایی، سید داود (1398). «راهبردهای آمریکا در قبال بحران های جاری غرب آسیا و شمال آفریقا: مطالعه موردی داعش»، پژوهش های راهبردی سیاست، دوره 8، شماره 30، صص263- 289.
باقری، ابراهیم و قیصری، محمد (1398). «ایالات متحده و برسازی خطر امنیتی ایران در ادراک اروپا»، پژوهش های روابط بین الملل، دوره نهم، شماره 1، 1398، صص 7- 38.
بصیری، محمد علی و جوانشیری، امیرصدرا (1398). «مقایسه نقش لابی اسرائیل در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در دوران باراک اوباما و دونالد ترامپ (با تاکید بر توافق هسته‏‌ای با جمهوری اسلامی ایران)»، مطالعات بین المللی، دوره 16، شماره 1، صص31-61.
بصیری، محمد علی؛ ایزانلو، حمید و بانژاد، رضا (1392). «سیاست منطقه ای ایالات متحده آمریکا در قبال حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه»، پژوهش های سیاسی، دوره 3، شماره 2، صص46-65.
بنیانیان، مسعود. (1398). «از اصول جهانی تا برتری نژادی نقش ملی‌گرایی در سیاست خارجی امریکا»، سیاست خارجی، دوره 33، شماره 2، صص57- 78.
بیلیس، جان و ‌اسمیت، استیو (1383). جهانی شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین، ترجمه ابوالقاسم ره چمنی و دیگران، تهران: انتشارات ابرار معاصر.
ترابی، قاسم (1389). «محیط زیست از منظر واقع گرایی، لیبرالیسم و بوم گرایان افراطی (با تاکید بر پروتکل کیوتو)»، سیاست خارجی، سال 24، شماره 3، صص 735- 756.
جمشیدی، محمد حسین و دیگران (1398). «الگوی حاکم بر مناسبات آمریکا و رژیم صهیونیستی»، آفاق امنیت، دوره 12، شماره 42، صص1-35.
حاتم‌زاده، عزیزالله و منتی، ایوب (1396). «رئالیسم انتقادی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، سیاست خارجی،  سال 31، شماره 4، صص5-40.
حریری، محمدعلی (1396). «سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در قبال بیداری اسلامی در یمن»، ره آورد سیاسی،  شماره 50، صص 125-152.
دانش نیا، فرهاد (1392). «قبض و بسط مفهوم قدرت در سامان فکری جوزف نای»، جستارهای سیاسی معاصر، سال 4، شماره2، صص 67-87.
دهقانی، خسرو؛ یزدانی، عنایت الله و بصیری، محمد علی (1398). «تحلیل تاثیر سیاست های دونالد ترامپ بر قدرت نرم ایالات متحده آمریکا»، تحقیقات سیاسی و بین المللی، دوره 11، شماره 39، صص 1- 25.
دوئرتی، جیمز و  فالتزگراف، رابرت (1388). نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل، ترجمه‌ وحید بزرگی و علیرضا طیب، تهران، نشر قومس.
زمانی، محسن و نیاکویی، سید امیر (1398). «واکاوی عوامل موثر بر خروج ایالات متحده آمریکا از برجام»، مطالعات روابط بین الملل، دوره 12، شماره 45، صص 85- 110.
رضاخواه، علیرضا و آقاحسینی، علیرضا (1397). «گونه‌شناسی قدرت نرم ایالات متحده با تاکید بر مولفه استثناگرایی آمریکایی»، قدرت نرم، دوره 8، شماره 19، صص69- 98.
رنجبر حیدری، وحید و دیگران (1398). «آینده پژوهی روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس در افق 1404»، پژوهش های راهبردی سیاست، دوره 8، شماره 29، صص143- 177.
رهبر، عباسعلی؛ نجات پور، مجید و موسوی نژاد، مجتبی (1394). «قدرت نرم، انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی»، فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست، دوره 4، شماره 14، صص9-39.
سلیمی، حسین.(1384). دولت مجازی یا واقع‌گرایی تهاجمی؛ بررسی مقایسه‌ای نظریه‌ ریچارد روزکرنس و جان مرشایمر، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره 7، شماره 17، صص 19- 43.
سیمبر، رضا (1389). «سیاست خارجی آمریکا و تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران»، دانش سیاسی، دوره 6، شماره2، صص107-138.
صالحی، مختار و زارع، رحمان (1396). «ﺧﻸ قدرت و ﺗﺄثیر آن بر امنیت منطقه خاورمیانه»، مطالعات روابط بین الملل، دوره 10،  شماره 40، صص 93 - 114.
عالیشاهی، عبدالرضا و فروزان، یونس (1398). «ماهیت راهبردهای تهاجمی ترامپ در برابر جمهوری اسلامی ایران؛ ریشه‌ها و پیامدهای امنیتی و نظامی»، سیاست دفاعی،  دوره 27، شماره 106، 85-112.
قرابی، سید محمدجواد و حیدری، منصور. (1397). «فرهنگ و قدرت نرم؛ مطالعه منابع فرهنگی قدرت نرم در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران»، راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال 7، شماره 26، صص151- 197.
مایلی، محمدرضا و مطیعی، مریم (1395). «قدرت نرم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، مطالعات روابط بین الملل، دوره 9، شماره 35، صص 189- 208.
مسعودنیا، حسین؛ فروزان، یونس و عالیشاهی، عبدالرضا (1395). «جابه جایی قدرت در عربستان سعودی: تأثیرات تغییر ولایت عهدی بر ساختار سیاست خارجی عربستان سعودی»، رهیافت های سیاسی و بین المللی، سال 8، شماره1، صص 137- 172.
مشیر زاده، حمیرا (1389). تحول در نظریه های روابط بین الملل، تهران: انتشارات سمت.
نوری، وحید و حسینی، سید حسن (1398). «فردگرایی در سیاست خارجی آمریکا در دوره دونالد ترامپ: نتایج و پیامدها»، مطالعات روابط بین الملل، دوره 12، شماره 47، صص 179-216.
Alishahi, Abdolreza and Soleimani Souchelmaei, Hamid (2020). The Challenge of Ansarullah’s Increasing Power, and Donald Trump’s Policies against Yemen, Journal of Economics, Politics and Regional Development, Vol.1, No.1, pp 1-16.
Bade, Rachael and DeBonis, Mike (2019). Pelosi announces impeachment inquiry, says Trump's courting of foreign political help is a 'betrayal of national security, The Washington Post, September 24.
Blake, Aaron (2019). The White House's scathing and legally dubious impeachment letter, annotated, The Washington Post, October 9.
Juneau, Thomas (2017). Iranian Foreign Policy since 2001: Alone in the World, New York: Garland Science.
Katzman, Kenneth and McInnis, Kathleen (2020). U.S.-Iran Conflict and Implications for U.S.Policy, Congressional Research Service, Washington D.C., January.
Kirshner, Jonathan (2010). The tragedy of offensive realism: classical realism and the rise of china, European journal of international relations, Vol. 18, No. 1, pp 53-75.
Marwecki, Daniel (2019). Why Did the U.S. and Israel Leave UNESCO?, Accessable in:
https://www.e-ir.info/2019/02/14/why-did-the-u-s-and-israel-leave-unesco/
Nye, Joseph S (2004). The Decline of America’s Soft Power: Why Washington Should
Worry, Journal of Foreign Affairs, Vol. 83, No. 3, pp. 16-20.
O’Driscoll, Dylan and Van Zoonen, Dave (2017). The Hashd al-Shaabi and Iraq Subnationalism and the State, NewYork: Middle East Research Institute.
Parello-Plesner, Jonas (2018). Post-ISIS Challenges for Stabilization: Iraq, Syria and the U.S. Approach, Washington: Hudson Institute Publications.
Richards, Aron (2015). Iran as a Strategic Threat to the U.S. in the Middle East and Its Impact on U.S. Policy in the Region Impact on U.S. Policy in the Region, Richards Missouri: University of Missouri.
Scazzieri, Luigi (2017). Trump, Europe and the Middle East peace process: A path out of the quicksand, London: Center for European Reform Publications.
Tisdall, Simon (2019). Old grudges, new weapons is the US on the brink of war with Iran?, The Guardian, 22 May 2019. 
Tollefson, Jeff (2019). its official: Trump begins process to exit Paris climate agreement, The Nature News, November 4.
Vabulas, Felicity (2017). Trump is pulling the U.S. out of UNESCO. The bigger pattern is the problem, washingtonpost, October 16.