ملاحظات امنیتی ایران در قبال استقلال اقلیم کردستان عراق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 دانش آموخته کارشناس ارشد علوم سیاسی ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

10.22080/jpir.2020.2949

چکیده

کردستان عراق بعد از ایجاد دولت فدرالی، پیشرفت زیادی را در زمینه های علمی، اقتصادی و سیاسی به دست آورده است. همچنین علاوه بر پیشرفت در این زمینه ها، با حمایت از سیاست های آمریکا در عراق و نیز ارتباط با رژیم صهیونیستی، نفوذ بیشتری درمنطقه، خصوصاً در کشورهای دارای اقلیت کردنشین پیدا کرده است. وجود مرز مشترک و اشتراکات فرهنگی و مذهبی و از طرف دیگر پیشرفت های زیاد سال های اخیر در اقلیم کردستان در مقایسه با مناطق کردنشین ایران، در کنار سهم قابل توجه کردها در ساختار سیاسی عراق، تأثیرپذیری کردهای ایران را از کردستان عراق افزایش داده است. هدف اصلی این پژوهش نیز بررسی تأثیرات استقلال اقلیم کردستان عراق بر امنیت ملی ایران است. بر همین اساس، سوال اصلی پژوهش بر این مبنا شکل گرفته است که تأثیر استقلال اقلیم کردستان عراق بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران چیست؟، لذا این نوشتار با بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی و با توجه به افق های ساختارگرایانه مکتب کپنهاگ، این انگاره را مفروض می دارد که با توجه به همسایگی کردهای ایران و عراق و تأثیرپذیری آنها از یکدیگر بی شک استقلال احتمالی این اقلیم، تأثیر زیادی بر امنیت مناطق کردنشین ایران خواهد گذاشت. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که در شرایط کنونی( فدرالی بودن اقلیم) این تاثیرگذاری صرفاً ممکن است در بُعد اقتصادی آن چشم گیر بوده و در سایر مولفه های امنیتی مطرح شده، تأثیر چندانی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نداشته باشد.

کلیدواژه‌ها


ادوارد ای (1389). امنیت ملی در کشورهای جهان سوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
اسماعیل زاده امامقلی، یاسر و حسنعلی احمدی فشارکی (1395). «داعش و امنیت ایران با تکیه بر مکتب کپنهاگ»، فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست، سال پنجم، شماره 18، صص 128-126.
امینی، انصار (1397). «اقلیم کردستان عراق و آینده ی پیش رو»، مرکز بین المللی مطالعات صلح.
بانک مطالعات منابع طبیعی. 1391.
بوژمهرانی، حسن و مهدی پوراسلامی (1393). «تهدیدهای نرم خودمختاری اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر کردهای ایران»،  فصلنامه جامعه شناسی جهان اسلام، شماره 4(دوره 2)، صص 87-110.
حافظ نیاء، محمدرضا و صادق قاسملو (1385). «تاثیر خودگردانی کردهای شمال عراق بر کشورهای همسایه»، نشریه تحقیقات جغرافیایی، شماره 4(دوره 21)، صص 36 - 5.
خاکسار، ذبیح ا... و داوود رضایی (1393). کردستان عراق و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء(ص).
زیباکلام، صادق و محمدرضا عبدالله پور (1390). «همگرایی کردها و شیعیان و تأثیر آنها بر سیاست گذاری ج.ا.ا»، فصلنامه سیاست، دوره 1، شماره 1.
سانیار، میکائیل (1395). امکان سنجی استقلال اقلیم کردستان عراق و پیامدهای آن بر امنیت ملی ج.ا.ا، مرکز تهران غرب: نشر دانشگاه پیام نور.
سایت اینترنتی اقتصادنیوز.2/9/1398.
سایت اینترنتی اقتصادنیوز.30/2/1397.
سایت اینترنتی باشگاه خبرنگاران جوان.20/2/1398.
سایت اینترنتی تابناک. 3/2/1398.
سایت اینترنتی مشرق نیوز.21/2/1398.
سایت اینترنتیwww.krg.com.
سایت تحلیلی و خبری جام کوردی. 7/9/97.
سایت خبری Sputniknews. 7/3/2019.
سایت سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در اربیل، بی تا.
سایت وزارت فرهنگ و ارشاد. 6/1/1393.
سلمانی، محمد (1396). «وضعیت نظامی و امنیتی ج.ا.ا و اقلیم کردستان عراق»، وبلاگ سوته دلان، http://fajr85.blogfa.com/post/268.
طباطبایی، محمدجواد و سیدمحمد فتحی (1393). «تحول مفهوم امنیت در ناتو پس از جنگ سرد بر اساس مکتب کپنهاگ»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، سال پنجم، شماره چهاردهم.
عبدالله پور، محمدرضا (1390). «تعارض ژئوپلیتیکی کردستان عراق با میدان های منطقه ای، جذب اسراییل در میدان مغناطیسی کردستان عراق»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 65، تابستان.
فکوهی، ناصر و مجنون آموسی (1388). «هویت ملی و هویت قومی در کردستان: مطالعه موردی معیشت اقتصادی و تعلق های هویتی نزد جوانان شاغل در اقتصاد غیررسمی پیرانشهر»، فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره 5، بهار و تابستان.
قزاز، رمزی (1381). تحلیلی تاریخی و جامعه شناختی بر جنبش های سیاسی و فرهنگی کرد، ترجمه مسعود ایزدی، تهران: انتشارات آزاد اندیشان.
قوام، عبدالعلی (1393). کاربرد نظریه های روابط بین الملل، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
لازریف م.سی (1381). کردستان و کرد و علل ایجاد بحران، ترجمه بهزاد خوشحالی، سنندج: نشر میدیا.
محمدی، حمیدرضا؛ حسین خالدی و ندیمه سلیم زاده (1389). «خودگردانی شمال عراق و تأثیرات آن بر حرکت های قوم گرایانه پیرامونی»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال ششم، شماره 1، بهار، صص121-138.
مرادی، سید مهدی. 1392. منابع تأثیرگذار در امنیت نوین، تهران: نشر سمت.
نصری مشکینی، قدیر و داوود رضایی (1392). «امکان سنجی استقلال اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه امنیت پژوهی، زمستان، شماره44، سال دوازدهم: 30- 56.
هوشمند، احسان (1389). «تحولات کردستان عراق پس از انتخابات»، چشم انداز ایران، تیر و مرداد، شماره 62.