نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار روابط بین الملل دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران

10.22080/jpir.2020.2948

چکیده

رئیس جمهوری خلق چین در 2013 میلادی، ایده جاده جدید ابریشم را در دو مسیر خشکی و دریایی مطرح کرد. سپس در جهت تحقق آن، چین دستورکارهای سیاسی مشخصی را اتخاذ کرده و به پیش برده است. این مقاله به تجزیه و تحلیل عوامل و محرک های اقتصادی ابتکار جاده و کمربند چین متمرکز است و در این راستا سوال اصلی این مقاله آن است که چه عوامل اقتصادی سبب پیش برد ابتکار جاده و کمربند چین شده است؟ در پاسخ این فرضیه طرح می شود که رشد اقتصادی، مازاد مصرف، مازاد سرمایه، اضافه ظرفیت تولید، ارتقا رقابت پذیری اقتصادی و ضرورت دسترسی بیشتر به بازارها خارجی برای چین، به عنوان متغیرهایی مستقل سبب پیش برد این مگاپروژه شده است. در این مقاله این فرضیه به روش تبیینی و از چشم انداز نظری اقتصاد سیاسی بین الملل بر اساس تئوری نو واقع گرایانه رابرت گیلپین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته های مقاله نشان می دهد که ابتکار جاده و کمربند چین قویا تحت تاثیر ضرورت های اقتصادی و الزاماتی است که برای دوام رشد اقتصادی و توسعه داخلی این کشور وجود دارد و در جهت کارآمدی و کارایی ملی حکومت چین در زمینه تحقق توسعه اقتصادی داخلی قرار دارد، که پیامدهای سیاسی و امنیتی نیز در اقتصاد سیاسی بین الملل دارد.

کلیدواژه‌ها

شریعتی نیا، محسن (1395). «کمربند اقتصادی جاده ابریشم؛ زنجیره ارزش چین محور»، فصلنامه روابط خارجی، پاییز، شماره 31، صص 113-85
گیلپین، رابرت (1398). جنگ و تغییر در سیاست جهان، ترجمه سجاد بهرامی مقدم، تهران: نشر مخاطب
گیلپین، رابرت (1389). دولت ملی در اقتصاد جهانی، در دیدگاههایی درباره سیاست جهان، ترجمه علیرضا طیب، تهران: انتشارات علمی فرهنگی
موسوی شفایی، مسعود (1394). «نسل پنجم رهبران چین و ابتکار کمربند اقتصادی جادۀ ابریشم»، فصلنامه پژوهش های روابط بین الملل، شماره 17، صص 222-201
والتز، کنت (1392). نظریه سیاست بین الملل، ترجمه غلامعلی چگنی زاده و داریوش نجفی، تهران: انتشارات وزارت امورخارجه
Alexopoulos, K. (2018). Strengthening connectivity of countries in South and Central Asia, particularly Landlocked and Least Developed Countries, to link with sub-regional and regional transport and trade networks. Policy, 7, 08.
Dembinski, P. (2017). 10 Very large enterprises, focal firms and Global Value Chains. China and the World Economy: Transition and Challenges.
Engel, J., & Taglioni, D. A. R. I. A. (2017). The middle-income trap and upgrading along global value chains. Global Value Chain Report 2017.
Garver, J. W. (2018). China’s Rise and the Eurasian Transportation Revolution. In China’s Maritime Silk Road Initiative and South Asia (pp. 33-54). Palgrave, Singapore.
Gilpin, R. (2011). Global political economy: Understanding the international economic order. Princeton University Press.
Gilpin, R. (2016). The political economy of international relations. Princeton University Press.
Global Value Chain Development Report 2017
Ikenberry, G. J., & Lim, D. J. (2017). China’s emerging institutional statecraft. The Asian Infrastructure Investment Bank and the prospects for counter-hegemony. Brookings Institution [online.
Kohli, H. (2018). Looking at China’s Belt and Road Initiative from the Central Asian Perspective. Global Journal of Emerging Market Economies, 0974910117747760.
Krishnan, R., & Sriganesh, B. (2018). One Belt One Road. MHD Supply Chain Solutions, 48(2), 50.
Leavy, B. (2018). China’s “New Silk Road” initiative–implications for competitors and partners, near and far. Strategy & Leadership, 46(2), 34-40.
Leverett, F., & Bingbing, W. (2017). The New Silk Road and China’s evolving grand strategy. The China Journal, 77(1), 110-132.
Li, Y., Zhang, X., & Chang, X. (2018). Financial sector balance sheet. In China's National Balance Sheet (2015): Leverage Adjustment and Risk Management (pp. 109-134). Springer, Singapore.
Lim, A. C. H. (2017). Laos And The Silk Road Economic Belt–Analysis. Eurasia Re.
Lim, T. W. (2018). China's Asian Dream: Empire Building Along the New Silk Road. By Tom Miller. Pacific Affairs, 91(1), 147-149.
Mathews, J., & Tan, H. (2017). China’s new silk road: will it contribute to the export of the black fossil-fuelled economy. The Asia-Pacific J, 15(8), 1-14.
McNeill, J. H. (1974). The Strategic Trust Territory in International Law (Doctoral dissertation, London School of Economics and Political Science (University of London)).
Petersmann, E. U. (2018). Trade and investment adjudication involving ‘silk road projects’: Legal methodology challenges.
Rodrigue, J. P., Comtois, C., & Slack, B. (2016). The geography of transport systems. Taylor & Francis.
Sheu, J. B., & Kundu, T. (2017). Forecasting time-varying logistics distribution flows in the One Belt-One Road strategic context. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review.
Srivastava, D. (2017). India-Iran relations: potential and challenges. In India’s National Security (pp. 247-263). Routledge India.
Tiezzi, S. (2014). China's' New Silk Road'Vision Revealed. The Diplomat, 9.
Tsui, S., Wong, E., CHI, L., & Tiejun, W. (2017). One Belt, One Road. monthlyreview. org/2017/01/01/one-belt-one-road.
Wang, D., & Shang, W. (2005). Dynastic crisis and cultural innovation: from the late Ming to the late Qing and beyond (Vol. 249). Harvard University Press.
Wang, Z., & Xue, Q. (2017). To fully exert the important role of natural gas in building a modern energy security system in China: An understanding of China's National l3th Five-Year Plan for Natural Gas Development. Natural Gas Industry B, 4(4), 270-277.
Wu, W. J. (2016). Economics of Planning Policies in China: Infrastructure, Location and Cities (Vol. 113). Taylor & Francis.
Yabuki, S. (2018). China's New Political Economy: Revised Edition. Routledge.
Zafar, A. (2016). North South Corridor Brings Central Asia, Europe Closer to India. Indian Council of World Affairs, 9th March.
Zhukov, S., & Rumer, B. (2017). Economic Integration in Central Asia: Problems and Prospects. In Central Asia: Challenges of Independence (pp. 103-152). Routledge.