نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده
با توجه به اهمیت روزافزون فرهنگ در روابط بین الملل و تأثیر گذاری این مؤلفه در کشورهای مختلف و بویژه اثربخشی فرهنگی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی از جمله زبان،تاریخ،دین و اشتراکات فرهنگی دیگر، نگارنده با چارچوب نظری قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی و روش پژوهشی توصیفی-تحلیلی با رویکرد مقایسه ای به این پرسش اساسی پرداخته است که عملکرد دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه در منطقه آسیای مرکزی طی سالهای 1991-2014 از چه وجوه همسان/ ناهمسانی در الگوی ساختاری و الگوی اجرایی برخوردار بوده است؟ فرضیه آن که به نظر میرسد با توجه به همسانی/ناهمسانی الگوی ساختاری و الگوی اجرایی دیپلماسی فرهنگی دو کشور ایران و ترکیه،شباهت/تفاوت هایی در کاربرد ابزارهای دیپلماسی فرهنگی دو کشورهمچون ابزارهای رسانه ای ، آموزش زبان ملی، نمایشگاه های فرهنگی و تصویرسازی مثبت وجهه ملی در آسیای مرکزی وجود دارد.یافته های پژوهش علیرغم همانندیها و ناهمانندیهای دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه در کشورهای آسیای مرکزی، به عملکرد اثربخش دیپلماسی فرهنگی ایران در تاجیکستان و همچنین موفقیت نسبی ترکیه در قزاقستان اشاره دارد. چارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر نظریه قدرت نرم و دیپلماسی فرهنگی می باشد.
کلیدواژهها
1.آدمی، علی ، نوری، مهسا (1392)، دیپلماسی فرهنگی ترکیه در آسیای مرکزی: فرصتها و چالشهای پیشرو، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 83، پاییز، صص27.
- پارمر، ایندرجیت، کاکس، میشل (1390)، قدرت نرم و سیاست خارجی آمریکا (دیدگاههای نظری، تاریخی و جدید) ترجمه: جواد علیپور، انتشارات امام صادق(ع).
- حسن خانی، محمد (1384)، «دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی کشورها»، دوفصلنامه دانش سیاسی، شماره دوم، صص 148-135.
- حسن خانی، محمد (1386)، نقش فرهنگ و ابزارهای فرهنگی در طراحی و پیشبرد دیپلماسی؛ با تأکید بر سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا. مجموعه مقالات همایش ارتباطات بین فرهنگی و سیاست.
- حقیقی، رضا (1386)، فرهنگ و دیپلماسی (در آیینهی دیپلماسی فرهنگی اتحادیهی اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران)، تهران: انتشارات بینالمللی الهدی.
- دهشیار، ح (1385)، چارچوب تئوریک نظام بینالملل و منافع ملی، پژوهش حقوق و سیاست، سال هشتم، شمارهی 20، بهار و تابستان صص74-53.
- دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه (1378)، کتاب قزاقستان، تهران: مرکز چاپ و انتشارات.
- 8. دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه (1374)، تاجیکستان.
- دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی (1387)، کتاب سبز قرقیزستان. تهران: چاپ اول، مرکز چاپ و انتشارات وزارت خارجه، بهار.
- رابینسون، ر (1347)، جمهوری اول تکالینرکیه ترجمهی ایرج امینی. کتابفروشی تهران، تهران.
- زیرک، عیسی (1376)، شناسنامه فرهنگی ترکمنستان، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، اداره کل فرهنگی و آسیا و اقیانوسیه، خردادماه.
- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (فروردین 1382)، مجلهی چشمانداز.
- سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (1390)، نمایه 9،ترکمنستان، معاونت بینالملل، مرکز بینالمللی تبلیغ. پاییز.
- سازمان فرهنگ و تبلیغات اسلامی (1378)، طلایه، نگاهی به وضعیت فرهنگی تبلیغی ازبکستان.
- شکوهی، سعید (1390)، بررسی مؤلفههای دکترین عمق استراتژیک داوود اوغلو، سایت بررسی استراتژیک، بازیابی شده در: http://strategicview.org/1390/02/25
- شرفالدین، سید حسین (1385)، دیپلماسی فرهنگی آمریکا و فرانسه. فصلنامهی علوم سیاسی، سال نهم، شمارهی سیوششم، زمستان، صص356-349.
- عابدینی، محمدحسین (1384)، فعالیت های فرهنگی دولتهای خارحی در آسیای مرکزی. ماهنامهی ایراس، شمارهی 4.
- مرجانینژاد، احمد (10/12/1391)، دیپلماسی دینی در ترکیه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، بازیابی شده در: www.icro.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid.
- ملکیان، محسن (1391)، روابط فرهنگی ایران و تاجیکستان، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال پنجم، شماره 11، پاییز و زمستان، صص114-95.
- نقدینژاد، حسن و پورابراهیم، ناصر (1388)، بررسی سیاستهای ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز. فصلنامهی مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، زمستان، صص58-33.
- نوروزی، نورمحمد (1379)، تقابل ایران و ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شمارهی 29، بهار.146-113.
- واعظی، محمود (1386)، ژئوپلتیک بحران در آسیای مرکزی و قفقاز، (بنیانها و بازیگران)، تهران: وزارت امورخارجه.
- Kalin, i. (2008). "Turkey and the Middle East: Ideology or Geopolitics? Private View, No.13, autumn, 193-207.
- Malone, G.D. (1998). Political Advocacy and Cultural Communication: Organizing the Nation, s Public Dioplomacy. University Press of America.
- Nye. Joseph(2004),Soft power: The Means To Success in Word of Politics , New York: public Affairs 2004.
- Nye. Joseph (2005), Soft Power and Higher Education, New York : Harvard University.
- Nye. Joseph S(1990) Bound To Lead: The changing Nature of American power” , New York:Basic Books.