International Organizations Influencing the Nation-State Building Process in Afghanistan 2001-2022

Document Type : Original Article

Authors

1 Department of Political Science and International Relations, Faculty of Literature and Humanities, University of Gilan

2 Associate Professor, Department of Political Science and International Relations, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan

3 Associate Professor, Department of Social Sciences, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan

10.22080/jpir.2025.29424.1436

Abstract

This paper examines the impact of international institutions on the process of state-building in Afghanistan from 2001 to 2022. The main research question is how international institutions have influenced the state-building process in Afghanistan. The hypothesis of the research is that international institutions have played a constructive and foundational role in the state-building process in Afghanistan. This research is conducted using an analytical-descriptive method, with data collection tools including library research through books, articles, theses, and interviews. The literature and theoretical framework of this research are based on concepts such as modernization, imported democracy, mosaic society, elite rotation, and fragile state. The findings of the research indicate that after the fall of the Taliban and the beginning of military intervention and international aid from the United Nations, NATO, the World Bank, the International Monetary Fund, the European Union, and the United States, these institutions have played a significant and positive role in structural reforms, state-building, reconstruction of government institutions, civil institutions, electoral systems, security provision, human rights protection, and resolving political crises in Afghanistan. The goal of this paper is to analyze the impacts of these institutions on the process of state-building in Afghanistan, considering the country’s cultural, ethnic, and security challenges.

Keywords

Main Subjects

References

ابراهیمی، سولماز (1397)، عوامل شکنندگی دولت در افغانستان، پایانه کارشناسی ارشد رشته علوم سیاسی، دانشگاه مازندان.
ازکیا، مصفطی (1381)، جامعه شناسی توسعه، تهران، نشر کلمه، چاپ چهارم.
بابل‌زهی، عبدالغفور (1389)، سیاست‌های لیبرالی آمریکا پس از یازده سپتامبر به ثبات‌آفرینی در افغانستان، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته علوم سیاسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان (زهدان).
باقری، اسماعیل (1389)، بررسی تطبیقی موقعیت داخلی و خارجی افغانستان پس از هشت سال اشتغال خارجی، راهبرد جهان اسلام، سال دهم، شماره 38.
باقری، عبدالغنی (1390)، استراتژی ایالات متحده آمریکا در افغانستان بعد از سقوط طالبان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم، دانشگاه بین­المللی امام خیمنی (ره).
تمنا، فرامرز (1387)، سیاست آمریکا در افغانستان: طرح خاورمیانه بزرگ، دولت ـ ملت‌سازی و مبارزه با تروریسم، با مقدمه‌ای از محمود سریع‌القلم، تهران: نشر قومس.
جلال‌زاده، سید مجتبی (1393)، بررسی تأثیر پیمان‌های استراتژیک 2012 بر روابط افغانستان و ایالات متحده آمریکا، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال 5، شماره 2، صص. 77-102.
حسینی، آنیه (1401)، تحول سیاست اتحادیه اروپا در توانمندسازی زنان افغانستان (2020ـ2001)، پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته روابط بین­الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
حسینی، حسین (1378)، حزب و توسعه سیاسی، تهران: نشر آمن.
خادمی، مهرداد (1393)، موانع توسعه سیاسی در افغانستان براساس تئوری بحران­ها، پایان­نامه کارشناسی ارشد، رشته روابط بین­الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
خلیلی، محسن و باهوش فاردقی، محمود (1394)، ساخت دوگانۀ دولت­سازی در افغانستان، فصلنامه سیاست، دوره 47، شماره 3. 
دهشیار، حسین (1390)، سیاست خارجی آمریکا در افغانستان، تهران: انتشارات میزان.
روشه، گی (1374)، تغییرات اجتماعی، ترجمه­ی منصور، وثوقی، چاپ ششم، تهران، نشر نی.
ریاضی هروی، محمد یوسف (1379)، عین‌الوقایع تاریخ افغانستان، تهران: انتشارات عرفان.
زرگر، افشین (1386)، مدل­های دولت ـ ملت­سازی: از مدل اروپایی تا مدل اوراسیایی، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره 14.
سجادی، عبدالقیوم (1391)، جامعه شناسی سیاسی افغانستان، کابل، انتشارات فرهنگ.
شفیعی، نوذر (1383)، «بررسی سیاست خارجی آمریکا در افغانستان در پرتو طرح خاورمیانه بزرگ»، فصلنامه­ی نهضت، سال پنجم، ش 18ـ17، ص140ـ125.
شفیعی، نوذر و دیگران (1393)، «تأثیر حضور آمریکا در افغانستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر واقع‌گرایی تهاجمی (2001ـ2012)»، فصلنامه سیاست، دانشگاه تهران، سال 44، شماره 2، صص. 145-172.
صادقی، حسن (1397)، نقش نخبگان سیاسی بر همگرایی و واگرایی سیاسی در افغانستان (1979-2016م)، پایان­نامه کارشاسی ارشد، رشته علوم سیاسی، دانشگاه بیرجند.
طاهری، مازیار (1387)، نخبه و نخبه­گرایی، مجله­ی آموزش علوم اجتماعی، شماره 39.
عابدی اردکانی، محمد (1388)، پاره­تو و اندیشه­ی نخبه­گرایی، نشریه اطلاعات سیاسی ـ اقتصادی، شماره 269 و 270.
عالم، عبدالرحمن (1375)، بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی. کرمی، جهانگیر و کرامتی­نیا، رقیه (1394)، روند نوسازی در روسیه: دولت قدرتمند و سطحی ماندن توسعه، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 91.
غلامی، محمدرضا (1393)، تأثیرات جنگ آمریکا در افغانستان بر مناسبات بازیگران مهم منطقه، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته علوم سیاسی، دانشگاه مازندران.
فایضی، محمد محسن (1395)، هویت، مذهب و ملت­سازی در اسرائیل، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته مطالعات منطقه­ای، دانشگاه علامه طباطبائی.
فرجی­راد، عبدالرضا، درخور، محمد و ساداتی، سید هادی (1390)، بررسی روند دولت ـ ملت‌سازی در افغانستان و موانع پیش­رو، دانش­نامه.
فرهنگ، میرصدیق (1388)، افغانستان در پنج قرن اخیر، تهران: نشر عرفان.
قیومی، محمد داوود (1390)، بررسی نقش نخبگان حاکم و ساختار قومیتی در فرآیند نوسازی سیاسی افغانستان، پایان­نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
کرمی، جهانگیر و کرامتی­نیا، رقیه (1394)، روند نوسازی در روسیه: دولت قدرتمند و سطحی ماندن توسعه، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 91.
کریمی، مرتضی (1394)، نقش بازیگران منطقه‌ای در فرآیند دولت‌سازی افغانستان دوران طالبان (اول) و پساطالبان، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال 4، شماره 1، صص. 23-52.
کیوان­حسینی، سیداصغر و جمعه­زاده، راحله (1390)، سیاست دموکراسی سازی در کابینه­های بعد از جنگ سرد آمریکا (کلینتون، بوش و اوباما)، سیاست دفاعی، شماره 77.
گریگوریان، وارتان (1391)، ظهور افغانستان نوین، ترجمه علی عالمی کرمانی، تهران: انتشارات شریعتی افغانستانی.
گوهری­مقدم، ابوذر؛ سرهنگ­پور، پوریا (1395)، سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران؛ از رئالیسم تا تعامل سازنده، جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هفتم، شماره اول، بهار.
لوسین پای، دبیلو و دیگران (1380)، بحران­ها و توالی­ها در توسعه سیاسی، ترجمه غلام­رضا خواجه سروی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مسیح‌نذیری، مجتبی (1389)، آمریکا و افغانستان؛ از انزوا تا پیمان استراتژیک، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
منصور، عبدالحفیظ (1392)، موانع توسعه سیاسی در افغانستان، کابل: انتشارات سعید.
نساج، حمید (1392)، مقایسه نوسازی ایران و ترکیه در دروان رضاشاه و آتاتورک، فصلنامه پژوهش­ های راهبردی سیاست، سال دوم، شماره 5، تابستان.
نورمحمدی، مرتضی و فصیحی دولتشاهی، محمد عارف (1396)، تبیین عوامل مؤثر بر ناکامی دولت در افغانستان پساطالبان در رهنمود نظریه مجموعه امنیتی منطقه­ای، دو فصلنامه علمی جامعه شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره 7، شماره 1.
نیاکویی، سیدامیر و پیرمحمدی، سعید (1398)، دولت شکنندۀ عراق و دخالت قدرت­های منطقه­ای و فرامنطقه­ای (2011-2018)، پژوهش­نامۀ ایرانی سیاست بین­الملل، سال 8، شماره1.
واعظی، حمزه (1391)، افغانستان و سازه­های ناقص هویت ملی، تهران: انشتارت تهران.
هانتینگتون، ساموئل (1370)، سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، چاپ دوم، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علم.
الطافی، سید برهان (1403)، ساختار قبیله­ای؛ تدوام هویت­های قومی و شکست روند دولت ـ ملت­سازی در افغانستان، تاریخ بازدید، 30/08/1403، قابل دسترسی در: 
            https://www.jomhornews.com/fa/article/176374/preview/
احمدی، عبدالله (1402)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 02/12/10.
انیس، وزیرگل (1402)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 02/12/14.
انوری، سید حسن (1402)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 02/12/14.
پژوهان، بیژن (1403)، مصباحه نگارنده به تاریخ 03/1/13.
حافد، غوث­الدین (1403)، مصاحبه نگارنده به تایخ 03/6/7.
حسینی، عباس (1402)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 02/12/13.
سادات، سید سلیمان (1403)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 03/1/11.
سادات عطایی، سیده (1403)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 03/1/6.
مرتضوی، زهرا (1402)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 02/12/19.
مصباح، عبدالبصیر (1403)، مصاحبه نگارنده به تاریخ 03/1/10.
 
Armitage, Richard; Berger, Samuel R; Markey, Daniel S (2010), u.s. strategy for Pakistan and Afghanistan, independent Task Force Report No. 65, printed in the United States of America.
Gates, Robert M (2014), conflict Assessment Afghanistan, American Friends Service committee, committee, February 5.
Sangar, Kaneshko (2016), Afghanistan’s Significance for Russia in the 21st Century: interests, perceptions and perspectives, politics in Central Europe (ISSN: 1801-3422).12, No.1. Dol: 10.1515/pce.
Migdal, Joel, S (1988), Strong Societies and Weak States-Society Relations and State Capabilities in the Third World Princeton, University Press.
Iqbal, Sajid (2011), International Intervention and State-building in Afghanistan, JSSA, Vol.V, No.
Journal of Politics and International Relations
Volume 8, Issue 15
August 2025
Pages 325-356

Files

Share

How to cite

Statistics